nancy knaap restauratie

DIERLIJK MATERIAAL

3 trommels

wajang kulit

veren

twee boekbanden

pastel op perkament

papier

plantaardig materiaal

gemengde materialen

 

steunen

3 trommels

(Museum Volkenkunde, Leiden)
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje

Trommel met een vel van reptielenhuid. Het vel is ernstig beschadigd. Dit soort (Afrikaanse) trommels heeft een houten klankkast in de vorm van een zandloper. Een zijde is bespannen met het slagvel. Het probleem is dat de klankkast in het midden zo smal is dat er geen hand doorheen kan zodat het slagvel tijdens de restauratie vooral vanaf de voorzijde behandeld moest worden. 

Het trommelvel is gerestaureerd met behulp van aluingelooid darmleer 

Eigenlijk is dit een andere (soortgelijke) trommel; hier heb ben ik nog bezig met de restauratie. Een stuk gedund en op kleur geverfd kalfsleer is onder een scheur gelijmd maar zat niet overal vast. Omdat ik er alleen aan de voorzijde van het vel bij kon heb ik (na opnieuw aanbrengen van lijm onder de randen) het restauratieleer tegen het trommelvel aangetrokken met behulp van (door dit leer geregen) draad en houten prikkertjes. Later zijn draad en prikkers verwijderd en is het restauratieleer nog wat bijgewerkt. 

na restauratie: het darmleer is geretoucheerd. De lichtere plek is de originele reptielenhuid. 

Een vroegere restauratie aan deze trommel (de deels loszittende lichtere delen) wordt opnieuw uitgevoerd 

Door ze in te vochten kunnen de in het verleden aangevulde delen worden verwijderd 

Scheurtjes in het dunne trommelvel worden eerst vastgezet met smalle strookjes darmvlies, hierdoor wordt duidelijk welke brede scheuren niet meer te dichten zijn en hoe de omtrek van het resaturatiemateriaal eruit moet gaan zien. 

Tijdens de restauratie: het nieuwe deel is uit geverfd aluingelooid darmleer gesneden (met gerafelde randjes. Omdat de overlap expres erg smal is gemaakt (het dunne trommelvel schijnt erg door)heb ik alle randen overlijmd met strookjes doorzichtig darmvlies (hier nog niet overal aangebracht). 

Na behandeling, voorzijde 

Na behandeling: achterzijde (het darmleer is alleen aan de voorzijde geverfd). Hier is goed te zien hoe spanning op de kast van de trommel is ontstaan door vervorming (de kast is van bot, waarschijnlijk van walvisbot, gemaakt). 

Tijdens het werk 

Trommel nummer 3: hier ben ik al bezig het op kleur geverfde darmleer aan de afgescheurde rand vast te lijmen 

Het darmleer wordt onder de pezen vastgelijmd. Uitstekende delen worden na het drogen voorzichtig afgesneden 

na behandeling 

na behandeling 

afbeelding

wajang kulit

(Artcare, Zaandam)
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje

De verf laat los van het oppervlak 

verf laat los van het degraderende oppervlak van het perkament 

Hier zijn de loszittende verfscholletjes weer vastgezet 

gebroken draagstokje met oude restauratie (een erachter gebonden en opnieuw gebroken spalk van hout). Links is ook een spalk te zien gemaakt van een vastgenaaide bamboe splinter. Ook het ijzerdraad vormt een oude restauratie.
Het hoornen draagstokje is hersteld door er een nieuwe houten spalk achter te binden, het ijzerdraad is verwijderd (andere oude restauraties zijn blijven zitten). Het nu weer loszittende stukje buffelhuid is vastgezet mbv een (dik)stukje polyester folie. 

 

Plaatselijk vlakken en lijmen van gebroken delen 

Plaatselijk vlakken en lijmen van gespleten delen 

afbeelding

veren

(Museum Bronbeek, Arnhem)
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje

Deze streng met kleine veren is onderdeel van een hoofdtooi van de Trio-indianen uit Suriname.
De veren zijn met hun schachten om een koord geknoopt. Bij veel veren is de schacht op de plek waar de knoop zat afgebroken. 

De restauratie bestond uit het verlengen van de schacht door een katoenen draadje aan het afgebroken eind te lijmen. 

De restauratie bestond uit het verlengen van de schacht door een katoenen draadje aan het afgebroken eind te lijmen. 

Hiermee zijn de veren weer aan het koord geknoopt. 

Grote veer met geknakte schacht als gevolg van insectenvraat. 

Stukje opgeschuurd polyester folie kan door het gat geschoven worden. 

De schacht is verstevigd door het rolletje polyester folie aan de binnenzijde vast te lijmen. 

afbeelding

twee boekbanden

(particuliere opdrachtgever)
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje

Schade aan een 19e eeuws fotoalbum 

voorsnede van album (voor behandeling); het sluitwerk ontbreekt gedeeltelijk 

Een groot deel van de linnen knepen is losgescheurd waardoor de bladen los in de band liggen. 

tijdens behandeling: de linnen knepen van de albumbladen zijn gerestaureerd waardoor het album gebonden kon worden op gaas en shirting (dit was nodig om verband aan te brengen in de rug; oorspronkelijk was de rug alleen met papier overlijmd). De knepen van de band zijn verstevigd met stroken Japans papier. 

Twee leren fotoalbums (het licht gekleurde album wordt hieronder verder besproken)staan uit te dampen nadat ze ontzuurd zijn. 

Ontbrekend deel van het rugleer is vervangen door op kleur gebracht aluingelooid darmleer (dit bleek beter bij het leer te passen dan het gedunde kafsleer dat ik in eerste instantie wilde gebruiken). 

Het leer wordt met een emulsie behandeld. 

Het sluitwerk is aangevuld met een replica. 

Binnenkant album na restauratie 

voorzijde album na restauratie 

Een tweede fotoalbum heeft een beschadigde rug. 

Het koordje in de staartinslag is zichtbaar geworden. Ook hier hebben de albumbladen bruine katoenen scharnieren  

De band is van het album gehaald om de rug te kunnen herstellen 

Herstel van slijtage van het leer van een hoek; er is hier een nieuw leren hoekje onder gezet 

Het witte deel op de rug is een aanvulling op het verdwenen deel van het ruggebordje. De leren inslag op de rug laat een stukje nieuw leer zien dat onder het beschadigde leer is gezet 

Na restauratie: nieuw leren inslag aan de staartkant van de rug 

Met behulp van strookjes op kleur geverfd darmleer zijn de ingeperste lijnen (rechts) nagebootst op het nieuwe leren deel van de rug (links) 

afbeelding

pastel op perkament

(Fries Museum, Leeuwarden)
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje
  • knopje

Pasteltekening op perkament
de witte puntjes die zichtbaar zijn in het haar en op andere donkere plaatsen zijn schimmelplekjes 

schimmel op het haar 

achterkant van het perkament (zie hoe gegolfd het is); langs de randen zijn stukken Japans papier gelijmd mbv stijfsel om de tekening te vlakken door hem op te spannen 

De tekening is hier opgespannen op een spanbord. De stroken Japans papier (langs de randen) zijn met wit gomtape op het spanbord vastgeplakt, zo blijft het een paar dagen zitten. 

Als het perkament vlak is wordt het met behulp van het Japanse papier vastgezet op een stuk museumkarton; nu is het klaar om opnieuw te worden ingelijst 

afbeelding

T T T